02-05-2024 02-05-2024

Gwoźnica Górna

gwoznicag_500x375.jpgWieś położona na południowy wschód od Niebylca. Rozciąga się w terenie pagórkowatym nad potokiem Gwoźnica. Założona prawdopodobnie na początku XV w. Początkowo należała do rodu Machowskich, lecz w wieku XVI dostała się w ręce rodu Domaradzkich. W II połowie XVIII w. Gwoźnica Górna podzielona była pomiędzy dwóch właścicieli – rodzinę Zborowskich i Zaklików. W II połowie XIX w. należała tylko do rodu Zaklików: w 1855 r. jej właścicielem był Kazimierz Zaklika, podobnie było w 1872 r., a w 1886 r. jako właściciele figurują spadkobiercy Kazimierza Zakliki. Potem, ok. roku 1890, wieś stała się własnością Franciszka Kozdrasia i współwłaścicieli, a następnie, w 1905 r. Franciszka Lubasa i dwóch współwłaścicieli. W latach 1785–1787 Gwoźnica Górna była dużą wsią – było tu 119 osiadłości (domów), w których żyło 810 osób. Przeciętne uposażenie osiadłości w ziemię wynosiło ok. 10 mórg. Grunty dworskie i chłopskie położone na terenie Gwoźnicy Górnej liczyły: 1417 mórg 1310 sążni roli, 55 mórg 1275 sążni ogrodów, 68 mórg 188 sążni łąk i 104 morgi 175 sążni pastwisk, z czego grunty dworskie stanowiły 386 mórg 1183 sążnie roli, 6 mórg 119 sążni ogrodów, 34 morgi 834 sążnie łąk oraz 17 mórg 97 sążni pastwisk, a grunty chłopskie: 1031 mórg 127 sążni roli, 49 mórg 1156 sążni ogrodów, 33 morgi 954 sążnie łąk oraz 87 mórg 78 sążni pastwisk. W XVI w. Gwoźnica Górna podobnie jak Gwoźnica Dolna należała do parafii Strzyżów, w późniejszym czasie nastąpiła zmiana ich przynależności parafialnej i wsie te należały do parafii Niebylec. W roku 1875 erygowana została parafia rzymskokatolicka w Gwoźnicy Górnej poprzez wydzielenie jej z parafii Niebylec. W roku 1864 wybudowany został w miejscu dotychczasowego nowy kościół, pod tym samym wezwaniem – św. Antoniego Padewskiego. Wcześniej, bo przed 1863 r., założono na zachód od kościoła cmentarz. W połowie XIX w. Gwoźnica Górna była wsią dość dużą. Zabudowania wiejskie były prawie w całości drewniane. W centralnej części wsi usytuowany był dwór otoczony trzema, również drewnianymi oficynami, z których dwie w późniejszym czasie zostały rozebrane. W okresie międzywojennym w Gwoźnicy Górnej funkcjonowała szkoła oraz kasa oszczędnościowo- pożyczkowa. Z Gwoźnicy Górnej pochodzi znany poeta Julian Przyboś, dlatego też ma tutaj swoją siedzibę Muzeum Biograficzne poety, będące częścią Muzeum Okręgowego w Rzeszowie. Jego uroczyste otwarcie – dokonane przez znanego historyka literatury prof. Janusza Odrowąża-Pieniążka – nastąpiło w 1987 r. Dzisiaj wieś Gwoźnica Górna obejmuje powierzchnię 1307 ha i posiada 1397 mieszkańców, funkcjonuje tutaj zespół szkół obejmujący gimnazjum i szkołę podstawową; ma tutaj siedzibę parafia rzymskokatolicka pw. św. Antoniego Padewskiego. Na przestrzeni lat liczba ludności Gwoźnicy Górnej systematycznie powiększała się: w 1581 118 r. – żyło tu 18 osób, w 1785 r. – 810, 1870 r. – 965, 1879 r. – 1059, 1880 r. – 1159, 1930 r. 1550. W naszych czasach sytuacja uległa zmianie i liczba ludności zaczęła się zmniejszać, wynosząc: w 1983 r. – 1550 osób, 1984 r. – 1554, 1985 r. – 1560, 1986 r. – 1554, 1987 r. 1453, 1988 r. – 1463, 1989 r. – 1441, 1990 r. – 1465, 1991 r. – 1485, 1992 r. – 1490, 1994 r. – 1428, 1995 r. – 1412, 1996 r. – 1404, 1997 r. – 1412, 1998 r. – 1414, 1999 r. – 1404, 2000 r. – 1406, 2001 r. – 1404.

W ramach naszej witryny stosujemy pliki „Cookies” w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Pliki „cookies” (tzw. „ciasteczka”) stanowią dane informatyczne, które przechowywane są w urządzeniu końcowym Użytkownika witryny i przeznaczone są do korzystania ze stron internetowych witryny, w szczególności do:

  • dostosowania zawartości stron internetowych witryny do preferencji Użytkownika oraz optymalizacji korzystania ze stron internetowych;
  • zapamiętania ustawień Użytkownika dotyczących wyglądu i funkcjonalności stron witryny (np. język, kraj),

Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących „Cookies” oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Mogą Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies. Ustawienia te mogą zostać zmienione w taki sposób, aby blokować obsługę plików cookies w ustawieniach przeglądarki internetowej bądź informować o ich każdorazowym zamieszczeniu w urządzeniu Użytkownika witryny. Sposoby i możliwości zmiany obsługi plików „cookies” mogą Państwo sprawdzić w ustawieniach swojej przeglądarki. Więcej szczegółów w naszej polityce prywatności.

Zapisano